Reakcija imunološkog sistema organizma na opasne mikrobe, tj. mogućnost da podlegnemo infekciji, umnogome zavisi od perioda dana u kojem smo suočeni sa takvom opasnošću, dokazali su američki naučnici.
U stručnoj javnosti već je poznato da funkcije imuniteta, prve odbrambene linije organizma od opasnih patogena, variraju tokom dana. Istraživači sa Univerzita Jejl tvrde da sada znaju i zašto – sve je povezano sa cirkadijalnim ritmom.
Gotovo svaki živi organizam na planeti, uključujući čak bakterije i gljivice, ima svoj „unutrašnji sat“, ritam dnevnih izmena hemijske ravnoteže koji je sinhronizovan sa okruženjem, pre svega sa promenama perioda dnevne svetlosti i noći.
Cirkadijalni ritam – biološki sat
Zahvaljujući cirkadijalnom ritmu, organizam se lučenjem određenih hormona priprema za san ili za najaktivniji deo dana. Kada avionom otputujemo na drugi kraj planete, tačnije kada promenimo više vremenskih zona u relativno kratkom periodu, ne možemo da zaspimo upravo zbog poremećenog cirkadijskog ritma.
Američki istraživači su ispitivali kako te dnevne promene hemijske ravnoteže utiču na imunološki sistem. Posebnu pažnju su obratili na protein TLR9, koji „skenira“ DNK bakterija i virusa. Naime, da bi se imunitet uopšte aktivirao i napao patogene, on najpre mora da ih „prepozna“, što je posao upravo proteina TLR9.
U eksperimentima vršenim na laboratorijskim miševima, naučnici su dokazali da količina TLR9 koju telo luči varira tokom dana, te da samim tim varira i njegova funkcija. „Pronašli smo direktnu molekularnu vezu između cirkadijskog ritma i imunološkog sistema“, objašnjava Prof. Erol Fikrig, vodeći autor studije.
Ovakav zaključak bi mogao da ima veoma značajne implikacije na buduće lekove protiv infekcija različitih uzroka, jer bi se njima imunitet podsticao u tačno određenom delu dana, kada je i protein TLR9 na vrhuncu svoje dnevne aktivnosti, objašnjavaju naučnici. Njihov rad objavljen je u stručnom časopisu Immunity.
Imunološki sistem i prepoznavanje opasnosti
Da bi napao neželjene mikroorganizme, imunitet prvo mora da ih prepozna. To je posao proteina TLR9
Teza da bi se tako ubrzala primarna reakcija imunološkog sistema dokazana je upravo eksperimentima na miševima. Uostalom, nešto slično dokazuje i klinička praksa – na primer, poznato je da ljudi od sepse, akutnog trovanja krvi, najčešće umiru u periodu od 2 do 6 časova ujutru, kada je imunitet najmanje spreman za brzu reakciju.
Osim toga, stručnjaci ne odbacuju mogućnost lekova koji bi organizam prema potrebi forsirali da luči proteine potrebne za bržu reakciju imunog sistema. Međutim, premda su prve reakcije stručne javnosti na ovo istraživanje veoma pozitivne, preovladava stav da do stvaranja nove generacije lekova protiv infekcija treba da prođe barem još 10 godina.
novi komentari