Ešerihija koli (E. coli): uzroci, simptomi, prenos i lečenje

Ešerihija koli (Escherichia coli, E coli) je gram-negativna bakterija koja se prirodno nalazi u crevima ljudi i životinja i u mnogim slučajevima ne izaziva tegobe.

Međutim, pojedini sojevi mogu izazvati ozbiljne infekcije, uključujući urinarne infekcije, gastroenteritis i infekcije u krvi. Ove infekcije najčešće nastaju zbog konzumacije kontaminirane hrane ili vode, loše higijene ili prenošenja sa jedne osobe na drugu.

Infekcije ešerihijom mogu uzrokovati različite simptome, poput dijareje, bolova u stomaku, mučnine i simptoma sličnih gripu. Pravovremeno lečenje može značajno olakšati simptome i ubrzati oporavak.

U nastavku donosimo sve ključne informacije o simptomima, uzrocima, prenosu i preventivnim merama za izbegavanje infekcije.

Simptomi infekcije ešerihijom

Infekcija ešerihijom može se manifestovati kroz različite simptome u zavisnosti od dela tela koji je zaražen. Evo nekih uobičajenih simptoma:

• Bol u stomaku i grčevi: Infekcija često izaziva bolove u stomaku praćene grčevima, posebno kada je u pitanju gastroenteritis.
• Dugotrajna dijareja: Dijareja može biti vodena ili sa tragovima krvi, što je znak ozbiljnije infekcije i može dovesti do dehidratacije.
• Bol i peckanje pri mokrenju: Kod urinarne infekcije izazvane ešerihijom, oseća se nelagodnost, a mokraća može biti mutna.
• Niska, uporna temperatura: Blaga i postojana povišena temperatura često prati infekciju.
• Mučnina i povraćanje: Ovi simptomi prate teže infekcije i dodatno mogu oslabiti telo.

Simptomi se obično javljaju između 5 i 7 sati nakon kontakta sa bakterijom i mogu trajati od nekoliko dana do nedelju dana, u zavisnosti od težine infekcije. Važno je pratiti znakove koje telo šalje i obratiti se lekaru ukoliko simptomi potraju ili se pogoršaju.

Ešerihija u trudnoći

Tokom trudnoće, žene su sklonije infekcijama urinarnog trakta, pri čemu je ešerihija čest uzročnik. To je zbog hormonskih promena koje mogu olakšati ulazak bakterija u mokraćni sistem. Simptomi kod trudnica mogu uključivati bol, učestalo mokrenje i peckanje.

Lečenje ešerihije tokom trudnoće podrazumeva upotrebu antibiotika koje je lekar odobrio kao sigurne za trudnice. Preporučuje se unos većih količina vode kako bi se bakterija što pre eliminisala iz urinarnog trakta.

Kako se prenosi ešerihija?

Ešerihija se lako prenosi, i to putem:

• Konzumacije kontaminirane hrane i vode: Hrana koja nije pravilno oprana ili termički obrađena može sadržati bakteriju.
• Kontakta sa kontaminiranim površinama: Prljave ruke nakon korišćenja toaleta mogu preneti bakteriju na druge ljude.
• Nepravilne genitalne higijene: Kod žena, brisanje unazad može preneti bakteriju iz creva u mokraćni trakt.
• Korišćenja katetera ili drugih medicinskih pomagala: U bolničkim uslovima, rizik od infekcije se povećava zbog katetera i drugih invazivnih procedura.

Prenos je naročito čest među decom koja često stavljaju ruke u usta nakon igre. Zbog toga je važno redovno prati ruke i pridržavati se osnovnih higijenskih mera.

Koje bolesti može izazvati E-koli?

Ešerihija može izazvati različite bolesti u zavisnosti od mesta infekcije i imunološkog statusa osobe:

1. Gastroenteritis
   Ešerihija može izazvati infekciju u crevima, koja se manifestuje kroz jaku dijareju, mučninu, bolove u stomaku i groznicu. Ova infekcija je često rezultat konzumiranja kontaminirane hrane ili vode.
2. Putna dijareja
   Putnici u zemlje sa slabim sanitarnim uslovima često obolevaju od ovog tipa infekcije. Putna dijareja može biti iscrpljujuća, ali se obično može sprečiti odgovarajućim higijenskim merama.
3. Urinarna infekcija
   Ešerihija je najčešći uzročnik urinarnih infekcija, posebno kod žena. Simptomi uključuju učestalo mokrenje, mutnu mokraću i bolove pri mokrenju.
4. Pneumonija
   Kod osoba koje su na mehaničkoj ventilaciji ili imaju oslabljeni imuni sistem, ešerihija može izazvati pneumoniju, koja je ozbiljno stanje sa potencijalnim komplikacijama.
5. Bakteremija
   Ako bakterija dospe u krvotok, može izazvati bakteremiju, stanje opasno po život koje zahteva hitno lečenje u bolničkim uslovima.
6. Peritonitis
   Ova infekcija zahvata trbušnu duplju, a posebno je opasna kod pacijenata sa cirozom i ascitesom. Peritonitis zahteva hitno lečenje antibioticima i medicinsku intervenciju.

Lečenje

Lečenje zavisi od vrste infekcije i njenog intenziteta. Lekar može prepisati sledeće:

• Antibiotici: Kod urinarnih infekcija, antibiotici poput levofloksacina ili cefalosporina često su prvi izbor. Ipak, važno je završiti celokupni terapijski tretman kako bi se sprečio povratak infekcije.
• Rehidratacija: Kod gastroenteritisa i dijareje važno je unositi dovoljno tečnosti kako bi se nadoknadio gubitak elektrolita i tečnosti.
• Simptomatsko lečenje: Ponekad su potrebni lekovi za ublažavanje simptoma kao što su bol i groznica. Međutim, važno je izbegavati lekove koji usporavaju pražnjenje creva kod bakterijskih infekcija.

Kod blagih gastrointestinalnih infekcija, bolest može proći sama uz adekvatno unošenje tečnosti i odmor, bez potrebe za antibiotikom. Uvek se posavetujte s lekarom pre uzimanja bilo kakvih lekova.

Prevencija infekcije ešerihijom

Prevencija je ključna za izbegavanje infekcije ešerihijom. Neke od preventivnih mera uključuju:

• Redovno pranje ruku: Perite ruke sapunom i vodom nakon korišćenja toaleta i pre jela.
• Temeljno pranje hrane: Povrće i voće koje se jedu sirovi temeljno operite pre konzumacije.
• Izbegavanje gutanja vode u bazenima i prirodnim vodama: Voda u bazenima, rekama i jezerima može biti kontaminirana bakterijom.
• Pravilna higijena genitalnog područja: Posebno kod žena, važno je pažljivo održavati higijenu kako bi se smanjio rizik od infekcije.

Osim toga, hranu koja se konzumira sirova (kao što su salate) možete dezinfikovati tako što ćete ih potopiti u vodu sa malo sirćeta ili limunovog soka, što može smanjiti prisustvo bakterija.

Zaključak

Ešerihija može izazvati razne zdravstvene probleme, ali uz odgovarajuće higijenske mere i pravovremeno lečenje, većina infekcija se može izbeći ili uspešno lečiti. Pratite simptome, održavajte dobru higijenu i obratite se lekaru ako simptomi traju ili se pogoršavaju. Ova bakterija je česta, ali jednostavnim preventivnim merama možete značajno smanjiti rizik od infekcije i sačuvati svoje zdravlje.