Veliki zglobovi su obloženi membranom poznatom kao sinovijalna membrana čiji zadatak je lučenje sinovijalne tečnosti. Ova tečnost služi za podmazivanje zglobova što omogućuje lakoću pokreta bez trenja. Sinovitis nastaje kada dođe do zapaljenja spomenute membrane i može zahvatiti različite zglobove ali se najčešće javlja u kolenu gde je jasno vidljiv kao otok kolena (tzv. „voda u kolenu“). Čest je i sinovitis zgloba kuka.
U većini slučajeva stanje je bolno, posebno pri kretanju, a otok nastaje usled izliva (sakupljanja tečnosti) u sinovijalnoj vrećici. Sama sinovijalna tečnost je providna, viscidna tečnost koju luči sinovijalna membrana i nalazi se u zglobnim šupljinama, burzama i ovojnicama tetiva.
Analiza sinovijalne tečnosti izvađene iz zgloba može potvrditi ili isključiti različite bolesti zglobova kao što su traumatski artritis, osteoartritis, giht i reumatoidni artritis.
Bolest se može javiti kod svih starosnih grupa pa i kod dece.
Uzrok sinovitisa
Ne može se jasno definisati šta je najčešći uzrok sinovitisa, jer je često u vezi sa nekim drugim bolestima uglavnom metaboličkih i autoimunih. Jedino kada je u pitanju direktna povreda, onda je uzrok jasan (npr. sinovitis kolena posle sportske povrede).
Sinovitis je glavni problem kod reumatoidnog artritisa, juvenilnog artritisa (kod dece), lupusa i psorijatičnog artritisa. Takođe može biti povezano sa reumatskom groznicom, tuberkulozom, traumom ili gihtom.
Reumatoidni artritis uključuje sinovitis. Кod reumatoidnog artritisa, sinovijalna membrana koja oblaže zglob postaje upaljena. Ćelije u membrani se dele i rastu, a ćelije upale dolaze u zglob iz drugih delova tela.
Simptomi sinovitisa
Simptomi bolesti su lako uočljivi – zbog velikog broja inflamatornih ćelija kod reumatoidnog artritisa, zglob izgleda otečeno. Povećani protok krvi koji je karakteristika upale čini zglob toplim. Ćelije otpuštaju enzime u zglobni prostor koji izaziva dalji bol i iritaciju.
Ako se proces nastavi godinama, enzimi mogu postepeno oštetiti hrskavicu i kost zgloba što dovodi do hroničnog bola i degenerativnih promena.
Kako se postavlja dijagnoza
Pored kliničke slike (topli, crveni i otečeni zglobovi), dijagnoza se može postaviti i analizom sinovijalne tečnosti. U pitanju je analiza tečnosti za podmazivanje koju luče sinovijalne membrane. Ova analiza je korisna kod dijagnoza nekih vrsta artritisa (prvenstveno onih uzrokovanih infekcijom, gihtom ili pseudogihom).
Test traje oko pola sata i obično se radi u ordinaciji ili bolnici. Nisu potrebne posebne pripreme. Кoža preko zgloba se prvo očisti antiseptikom. Zatim se obično sa strane ubrizgava lokalni anestetik. Кoristeći tanku iglu, lekar izvlači uzorak tečnosti za analizu. Na ovaj način – ispitivanjem tečnosti – se može potvrditi/odbaciti moguća infekcija, ali i izvršiti ispitivanje kristala za dijagnozu gihta ili pseudogiha.
Ako je potrebno, lek (obično kortikosteroidni preparat) se može ubrizgati u zglobni prostor kroz ovu iglu nakon uzimanja uzorka.
Sinovitis kod dece
Posebnu kategoriju čini prolazni sinovitis kod dece poznat i kao toksični sinovitis ili iritabilni kuk (sinovitis kuka), a glavna karakteristika mu je da često prolazi bez terapije i što je bitno ne ostavlja posledice. Dečaci su 4 puta ugroženiji od devojčica, a javlja se kod dece uzrasta 3 i 10 godina.
Dete se žali na bol u preponama (kuku), odbija da hoda ili hramlje, a pri pregledu je nalaz ograničenog pokreta kuka praćenog bolom. Upravo ova ograničenost na kuk uklanja mogućnost da je u pitanju neka druga bolest (npr. Sindrom hroničnog difuznog bola).
Bolest obično prolazi za desetak dana, a lečenje je mirovanje. Kao dodatna terapija, po potrebi, koriste se antireumatici za smirenje bolova. Prognoza je dobra i deca u najvećem broju slučajeva ne samo što se brzo oporave već i nastave sa ranijim aktivnostima bez ikakvih ograničenja.
Kako se leči sinovitis
Lečenje se vrši antiinflamatornim lekovima u rasponu od aspirina preko ibuprofena do kortikosteroida. Specifična terapija se zasniva i na pretpostavljenom uzroku sinovitisa i na odgovoru određenog pacijenta i nivou tolerancije na bilo koji određeni lek. Indikovana je i fizikalna terapija.
Kod pojedinih pacijenata potrebni su i hirurški zahvati (npr. sinovitis kuka ili kolena) koji se već dugi niz godina rutinski obavljaju i sve je kraće vreme oporavka posle operacije (kod nekih metoda pacijent se vraća normalnom životu već za 3 4 dana).
0 komentara